Περσινά ξινά σταφύλια; Κάθε άλλο!
13.3.20221. Τρεις Κυδωνίτσες 2019 ένα χρόνο μετά, για να δούμε πού βρίσκονται και εάν όσα υπόσχονταν στην πρώτη νιότη τους τα παραδίδουν στη δεύτερη.
Για να δούμε, εάν προβλέπεται να έχουν και περίοδο ωριμότητας, ακόμα και παλαίωσης. Για να δούμε, γενικώς…
Είναι προτιμότερο να εστιάζεις στα θετικά ενός συνόλου. Οπότε, δοκιμάζοντας ξανά στις αρχές του 2021 φιάλες του 2019, που δοκιμάστηκαν για πρώτη φορά ένα περίπου χρόνο πριν, αποφάσισα να γράψω για αυτές που πέρασαν με επιτυχία τις επαναληπτικές εξετάσεις.
Θα υπάρξουν και άλλες δοκιμές, αλλά άρχισα με κρασιά από κυδωνίτσα, ποικιλία με την οποία ασχολούμαι εδώ και 15 χρόνια και γνωρίζω καλά. Αφορμή ήταν, βέβαια, πως είχα και 5 φιάλες στο συντηρητή. Τη μία την άφησα εκτός, γιατί ήταν βαρελάτη και θα δοκιμαστεί με άλλα τέτοια κρασιά. Παρέλειψα μία της οποίας η εξέλιξη στη φιάλη δεν τιμούσε τον περσινό της εξαιρετικό εαυτό.
Η δοκιμή ήταν τυφλή, τα κρασιά τα σερβίραμε σε ζευγάρια και στο τέλος, ως μπαλαντέρ, έκανε την εμφάνισή της μία Κυδωνίτσα 2016, Ιωάννη Βατίστα, που χρησίμευσε για να διερευνήσουμε τη δυνατότητα παλαίωσης της ποικιλίας. Πρώτα δοκιμάσαμε με προαιρετικά κριτσίνια, ύστερα αφού δοκιμάσαμε λίγη χορτοτυρόπιτα με φύλλο δικό μου επιβεβαιώνοντας ή διορθώνοντας τις εντυπώσεις μας και τέλος αποκαλύψαμε τις φιάλες και συζητήσαμε τα ευρήματα τελειώνοντας και την πίτα. Η πίτα επιλέχτηκε επειδή την θεωρώ ιδανικό ταίρι για την ποικιλία. Σύντροφοι στη δοκιμή ο Σταμάτης Μωράκης, που ξέκλεψε λίγο χρόνο από το DipWset να ξεσκάσει και ο Γκοντό.
Κυδωνίτσα 2019, Αμπελώνες Γιαννόπουλου, ΠΓΕ Λακωνία. Πώμα Safecorc.
Οινοποιός για τον οποίο δεν είχα διαμορφώσει σαφή άποψη. Φέτος, πάντως, το ανοιχτό λεμονί αυτό κρασί του είχε την εντονότερη τυπική μύτη από όλα που δοκιμάστηκαν, με αφθονία κυδωνιού, λευκόσαρκων ροδάκινων και νεκταρινιών, αλλά και άνθη πορτοκαλιάς και γιασεμιού. Το στόμα όμως δεν είχε αντίστοιχη ένταση, ο όγκος ήταν λιγώτερος από μέτριος, όπως και η επίγευση, τα λευκά νεκταρίνια ήταν προς το άγουρο, ενώ υπήρχε γρέιπφρουτ και λεμόνι. Ευχάριστο κρασί αλλά με το στόμα να μην παραδίδει ό,τι υπόσχεται η μύτη.
Μερανύχτα Kidonitsa 2019, Κτήμα Γκόφα, Ποικιλιακός Οίνος. Πώμα Diam 3.
Η χρονιά του 2019 δεν ήταν ό,τι καλύτερο για τις ανοιχτόχρωμες ποικιλίες αμπέλου της Νεμέας, αφού αρκετά σταφύλια δεν ωρίμασαν πλήρως και οι οξύτητα βρέθηκε στα ύψη. Το κρασί του 2019 ήταν η δεύτερη εμφιάλωση της ποικιλίας από αυτόν τον οινοποιό, με την πρώτη να βρίσκεται κατά τη γνώμη μου στις κορυφαίες της κατηγορίας. Δοκιμάζοντας πέρυσι το κρασί του 2019, με οξύτητα κοντά στο 8, το βρήκα πιο κοντά σε ένα περίεργο ρίσλινγκ παρά σε τυπική κυδωνίτσα, χωρίς να υπάρχει το παραμικρό ελάττωμα. Εκτίμησα πως σε βάθος χρόνου θα έβγαζε ένα πολύ ενδιαφέροντα εαυτό. Λεμονί, με τυπική, αν και κάπως υποτονική, πλέον, μύτη, το κρασί αυτό έχει σήμερα ένα στόμα… μα τι στόμα! Τίγκα στην τυπικότητα, με κυδώνι, άφθονα ώριμα λευκόσαρκα ροδάκινα, νεκταρίνια και γρέιπφρουτ τυλιγμένα με μπόλικη οξύτητα σε υποδειγματική ισορροπία με το αλκοόλ, οδηγεί με ένταση σε απολαυστική, κλασική για την ποικιλία επίγευση.
Κυδωνίτσα 2019, Ιωάννη Βατίστα, ΠΓΕ Λακωνία. Πώμα Diam 3.
Ήταν ίσως ο πρωτεργάτης της ποικιλίας ο εκλιπών, πλέον, οινοποιός, με κάτι λιγότερο από 400 στρέμματα φύτευσης του 1986 στην ευρύτερη περιοχή της Νεάπολης Λακωνίας. Στις επάλξεις είναι πια η κόρη του Μαρία Βατίστα, οι στρεμματικές αποδόσεις είναι λόγω ηλικίας των πρέμνων πολύ χαμηλές, 400-450 κιλά ανά στέμμα, η παραγωγή 6000 φιάλες, ενώ οινολόγος είναι παλαιόθεν ο Γιάννης Φλεριανός.
Το μέτριο λεμονί χρώμα του κρασιού λίγο προϊδεάζει για την πληθωρικότητα της μύτης: στρογγυλό πεπόνι (honeydew), μέλι, πορτοκάλι, μία πικρόγλυκη ανθικότητα που θύμιζε αγιόκλημα και σαφές τροπικό πρόσημο συνιστούν μία κάθε άλλο παρά τυπική μύτη, αλλά με ολοκληρωμένη και έντονη προσωπικότητα. Το ειλικρινές στόμα με τονισμένη οξύτητα και ένταση εκφράζει ακριβώς τον ίδιο τροπικό χαρακτήρα: στο στρογγυλό πεπόνι και το μέλι προστίθενται ώριμοι γιαρμάδες και νότες από αποξηραμένες φέτες νεραντζιού και κουμκουάτ. Είναι κρασί γεμάτο πολυπλοκότητα, απολαυστικό και έχει σχεδόν μακρά επίγευση. Θα ήθελα να το έχω δοκιμάσει πέρσι ώστε να έχω και την αρχική εικόνα για να καταλάβω αν τωρινή έλλειψη τυπικότητας, όπως τη γνωρίζουμε από άλλους, οφείλεται στην εξέλιξη ή στο terroir, όπως συμβαίνει με το ασύρτικο ανά περιοχές.
Λέμε τώρα...
Αστειευόμενοι, συμπεράναμε πως η ιδανική κυδωνίτσα θα είχε τη μύτη Γιαννόπουλου, στόμα Γκόφα και, ανεξαρτήτως τυπικότητας, ολοκληρωμένο χαρακτήρα Βατίστα. Φυσικά, παράγονται και βρίσκονται στην αγορά και άλλες Κυδωνίτσες που ίσως τα κατάφερναν καλύτερα.
Κι’ αν ξεχάσω να την πιώ;
Ωστόσο, η έκπληξη ήρθε όταν δοκιμάσαμε την προαναφερθείσα φιάλη Ιωάννη Βατίστα εσοδείας 2016 (πώμα Diam 3) που αναμενόταν να έχει παραδόσει το πνεύμα της τρίτης νεότητας. Αντίθέτως, με έντονα χρυσαφί χρώμα, μεθυστικά τροπική μύτη αποξηραμένων αποκλειστικά λουλουδιών και πικρόγλυκων επεριδοειδών έπαιζε μόνη της, μακριά από το αγριεμένο πλήθος. Σηκώσαμε και οι τρεις τα φρύδια και ξέφυγαν θαυμαστικά, δεν το περιμέναμε. Όταν κουραστήκαμε να μυρίζουμε, η πρώτη γουλιά ξανάφερε στο στόμα μας τη μύτη, για να υπερθεματίσουμε εντέλει με την εντυπωσιακή πολυπλοκότητα, την αρτιότητα, τη δομή και τη διάρκεια της επίγευσης. Εξαιρετική εξέλιξη και το καλύτερο κρασί της ημέρας.
Και αφού, όπως αποδεικνύεται, παλαιώνει άνετα για τουλάχιστον 4 χρόνια η κυδωνίτσα, δικαιούμαστε να έχουμε μεγάλες προσδοκίες πλέον, που σημαίνει ο πήχυς είναι ήδη ψηλότερα από ό,τι πιστεύαμε.
Θεμιστοκλής Νικολετόπουλος