Γιοματάρια, αλλά όχι μόνο.
Πρόγευση Σαββατιανών 2021, Wines of Athens
Τι να γράψω για τα Σαββατιανά; Τόσα χρόνια που γράφω νοιώθω βουή στην έρημο. Ο κόσμος αγαπάει τα σοβινιόν μπλαν και τις μαλαγουζιές. Αν αγαπάει και τα σαρντονέ, δεν αγαπάει αυτά τα υπέροχα που μοιάζουν με Chablis, αλλά τα άλλα τα πιο ευτραφή και κομιλφό. Τα Σαββατιανά είναι σοβαρά κρασιά για σοβαρούς εραστές. Άφεριμ λοιπόν, μα μια και το χούι βγαίνει τελευταίο, μετά την ψυχή, ιδού η άποψή μου για την πρόγευση των κρασιών του ’21 και όχι μόνο, των πέντε οινοποιείων των Wines of Athens, με αφορμή την αντίστοιχη εκδήλωση στο Μουσείο Οίνου.
Κατ’ αρχάς, όσο γοητευτικά και αν είναι τώρα τα κρασιά, την άνοιξη θα είναι καλύτερα, επειδή η επί πλέον παραμονή με τις φίνες οινολάσπες, θα αναδείξει τον χαρακτήρα τους, θα ενισχύσει το σώμα και την πολυπλοκότητα και θα είναι πιο ολοκληρωμένα. Όμως αυτό δεν είναι λόγος να μην τα πιείτε σούμπιτο, αφού και τα πράσινα κορόμηλα που κλέβαμε παιδιά είχαν τη γοητεία τους, ίσως δε ο τωρινός ανθικός, αρωματικός χαρακτήρας που περιγράφω παρακάτω να σας ταιριάζει περισσότερο, όπως και σε χορτόπιτες, ασιατική κουζίνα και άλλα, ενώ προς το Πάσχα το αρνί είναι η αγαπημένη του παρέα.
Κτήμα Κοκκοτού ή Lady Anne from Stamata and her wines. 2021 κατ’ ευθείαν από τη δεξαμενή. Φίνα λουλουδάτη μύτη, κάπως κλειστή, με αίσθηση δροσερής οξύτητας, που επιβεβαιώνεται στο πιπεράτο στόμα. Ωραία ισορροπία, παραπάνω από μέτρια ένταση και επίγευση, με λεμόνια, μοσχολέμονα και γκρέιπφρουτ να κυριαρχούν. Το βαρελάτο είναι σε μια πολύ ωραία στιγμή του, με μόλις ένα μήνα παραμονή του κρασιού, γεμάτο κομψότητα και φινέτσα, ενώ τα ίδια περίπου με την αδελφή ψυχή φρούτα βρίσκουμε και εδώ, με μόλις ένα αέρα από τα βαρέλια, παλιά σε μεγαλύτερο ποσοστό, στα οποία μεταφέρθηκε το κρασί στη μέση περίπου της ζύμωσης. Εσείς όμως θα το πιείτε μετά την υποσχόμενη εφηβεία. Τα 20άρια είναι πλέον εξελιγμένα στην αρχή του κλασικού χαρακτήρα της ποικιλίας , με τα λευκόσαρκα, τα μάγκο και λίτσι να κυριαρχούν στα εσπεριδοειδή. Υπάρχει μια πολύ ωραία υπόπικρη επίγευση γρέιπφρουτ σε όλα, αλλά στα φρέσκα είναι πιο φίνα, ενώ τα άλλα έχουν και άλλες χάρες.
Οινοποιία Μάρκου. Ωραίο “γιοματάρι” το ‘21 με μύτη των γνωστών από το προηγούμενο οινοποιείο εσπεριδοειδών, την υπόπικρη επίγευση, αλλά και νότες από τα τροπικά της ποικιλίας, που του χαρίζουν μια ευχάριστη γλύκα. Ηπιότερο από τα προηγούμενα. Οι άνευ προστασίας θειώδους Κλέφτες, δείχνουν διαφορετική, ταχύτερη εξέλιξη, μεστότεροι, πιπεράτοι με ωραία επίγευση. Το βαρελάτο είναι κλασικό, ζυμώνεται μετά τη στατική απολάσπωση και εμβολιάζεται σε δρύινο βαρέλι, όπου παραμένει και μετά το τέλος της ζύμωσης. Στρογγυλό, στιβαρό, ελαφρά γλυκόξινο, με κάποια αρώματα κέδρου ήδη, κλασικό όπως είπα και θα γεμίσει περισσότερο μέχρι να εμφιαλωθεί. Εξαιρετικό το 19άρι δεξαμενής και το 13άρι που δείχνει όλη την κλάση και πολυπλοκότητα της ποικιλίας στην παλαίωση άνευ ξύλου.
Ο Σταμάτης Μυλωνάς, από Κερατέα, είχε ένα φρέσκο δεξαμενάτο, αρωματικό, με κίτρινα εσπεριδοειδή, τραγανή οξύτητα και έντονη φρεσκάδα από το διοξείδιο που έχει συγκρατηθεί στη μάζα του κρασιού από την πολύ προσεκτική οινοποίηση. Συγκρατημένο ακόμα σώμα, έντονη σχεδόν γεύση, νευρώδες, μακρύτερη επίγευση από ό,τι περιμένεις. Μη φοβηθείτε, για καλό τα λέω. Υπάρχει ένα πάρα πολύ καλό και βάλε 2017, του οποίου το γαλλικό όνομα Cuvée Vouno, θα μπορούσε να παραπέμπει σε γαλλική φινέτσα και ύφος, όντας ένα άριστο δείγμα του πόσο δείχνει διεθνές και κλασάτο το σαββατιανό, όταν οινοποιηθεί και παλαιώσει σωστά σε δεξαμενή, έχοντας εμφιαλώσει ακριβώς αυτές της αρετές της ποικιλίας για περαιτέρω παλαίωση, για ρέκτες. Θα ήταν όμως παράλειψη να μην αναφέρω την πολύ καλή Ρετσίνα του, με έντονη μύτη από δεντρολίβανο και μαστίχα, έναν Έκτορα του κρασιού, που μπορεί να τα βάλει σχεδόν με όλα τα φαγητά και τις μουσικές.
Ο Βασίλης Παπαγιαννάκος, γέννημα θρέμμα και οινοποιός Μαρκοπούλου, συνήθως έχει το πιο έτοιμο κρασί της χρονιάς και φέτος με περίμενε ένα εξαιρετικό ’21, με ολόκληρη την αρωματική και γευστική του παλέτα ήδη πιο ανεπτυγμένη από τα άλλα. Γκρέιπφρουτ, μοσχολέμονα, λίτσι μάνγκο, λευκόσαρκα, ήταν όλα εκεί, με γεμάτο, πολύπλοκο στόμα και μύτη, ισοροπία και ένταση και σχεδόν μακρά επίγευση. Το Natural του ’21 με ελάχιστο θειώδες και γηγενείς ζύμες ήταν ακόμα πιο εξελιγμένο με περισσότερα τροπικά και κίτρινα εσπεριδοειδή, ενώ το Vientzi του ‘18, από επιλεγμένους αμπελώνες σκοτώνει. Υποδειγματική εξέλιξη με αποξηραμένα νεράντζια, πορτοκάλια και κουκουάτ να συμπληρώνουν τα τροπικά, ενώ γεμάτο σχεδόν σώμα, πολυπλοκότητα και στιβαρή φινέτσα συνθέτουν άλλο ένα κρασί κλάσης από ένα σοβαρό οινοποιό που έχει προσφέρει πολλά στην ποικιλία τα τελευταία 26 χρόνια, από τότε που τον ξέρω. Σύντομα θα αποκαλύψει ένα ακόμα άσσο που έχει κρυμένο.
Η Oινοποιία Φράγκου με έδρα τη Ραφήνα έχει ένα ’21 από δεξαμενή που ψάχνεται ακόμα, είμαι όμως σίγουρος πως θα βρει το δρόμο του σύντομα. Το ‘19άρι τους είναι πολύ καλό, μεστό, πλούσιο αρωματικά και γευστικά με ωραία επίγευση, ενώ το 18άρι τους είναι ακόμα πιο γεμάτο, εκφραστικό και πολύπλοκο, με τα αποξηραμένα εσπεριδοειδή και τα τροπικά σε καλπασμό. Η Ρετσίνα τους αξίζει ιδιαίτερη μνεία, ήταν πολύ καλή, με το ένα πόδι να πατάει κλασσικά και το άλλο ανανεωτικά με μαστίχα και δεντρολίβανο από την πρώτη χρονιά που βγήκε και συνεχίζει έτσι, στην ίδια ποιότητα και ίδιο ύφος, με τη φετινή χρονιά να το επιβεβαιώνει.
Εν τέλει, ήταν μια δύσκολη χρονιά με απανωτούς καύσωνες το καλοκαίρι και μειωμένη παραγωγή, τα σταφύλια που επέζησαν όμως έβγαλαν πολύ καλά κρασιά, που δείχνουν πως θα παλαιώσουν ακόμα καλύτερα. Τα πέντε οινοποιεία των Wines of Athens πιστεύουν στο Σαββατιανό, ειδικά αυτό των Μεσογείων με τα παλιά πρέμνα διαμόρφωμένα σε κύπελο, το έχουν λιοντάρι στη σημαία τους και σιγά-σιγά εμπνέουν, ενθαρρύνουν και ίσως αναγκάζουν τα υπόλοιπα να εμφανίζουν όλο και καλύτερα κρασιά. Πιστεύω θα πείσουν και εσάς που προτιμάτε τις ευκολώτερες αρωματικές ποικιλίες, όπως πείθουν όλο και περισσότερους οινόφιλους και εραστές του κρασιού, και όχι μόνο στην Ελλάδα πως η πιο πολυφυτευμένη πανελλαδικά ποικιλία μπορεί να παράξει πολύ καλά κρασιά, φρέσκα, παλαίωσης και Ρετσίνες, ακόμα και παγκόσμιας κατηγορίας. Αν κάποιοι επιλέγουν να κάνουν κρασάκι, δε φταίει η ποικιλία.
Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρω τα εξαιρετικά τυριά του τυροκομείου Κωσταρέλος, που μας ντάντεψαν πέραν του κέτεριν, κατά τη διάρκεια της δοκιμής, με ειδική μνεία στην παλαιωμένη κατσικίσια γραβιέρα με μπλε ανταύγειες.
Ήταν βροχερή μέρα. Όταν βγήκα, ψιλόβρεχε ακόμα. Μπήκα στο αυτοκίνητο, έβαλα μπρος, άνοιξα το ραδιόφωνο και βγήκα στη Μαραθώνος. Βιολοντσέλα, βιόλες και κοντραμπάσα ζωγράφιζαν την εικόνα μιας μαύρης γυναικείας σιλουέτας τυλιγμένη σε θανατερή θλίψη, αλλά απίστευτα γοητευτικής. Όσο προχωρούσε η μουσική, η οπτασία διαγραφόταν όλο και καθαρότερα, μαύρα πέπλα άφηναν να διαγραφεί ένα θεληματικό κορμί, ενώ αγγελάκια με βιολιά ντυμένα πένθιμα πετούσαν γύρω της δημιουργώντας αντίστιξη με τα υπόλοιπα όργανα. Η μουσική με ρουφούσε και συγκεντρωνόμουν για να κρατηθώ στο δρόμο. Ήταν φανερό πως η μαυροντυμένη γυναίκα είχε κάποια άμεση σχέση με το θάνατο και η εγγύτητα θα ήταν επικίνδυνη, ά, μα τι είναι ο θάνατος, μια στιγμή και αιωνιότητα μαζί, πεισιθανάτια γοητεία, αφέθηκα να πλησιάσω, να πλησιάσω χαμογελώντας αδιόρατα, μόνο εγώ, θυμίζω πως η ίδια είναι θλιμένη, χλωμή, δεν χαμογελά, αλλά τα χείλη της είναι κόκκινα σαν το αίμα, η Μαραθώνος γίνεται στρόβιλος, τούνελ, και είμαι εκεί με τους Μπήτλς στο κίτρινο υποβρύχιο. It’s all in the mind John, λέει ο Ρίνγκο, and it is indeed. Ήταν το αριστουργηματικό “Ο θάνατος και η κόρη” του Σούμπερτ.
Άχ, σαββατιανό, τι μου κάνεις...